Ciśnienie w oku to ciśnienie wewnątrz gałki ocznej. Przyjmuje się, że jego norma wynosi od 10 do 20 mm Hg. Jakie objawy mogą wskazywać na podwyższone lub obniżone ciśnienie w oku i co może być powodem? Jakie są dostępne metody leczenia? Odpowiadamy!
Ciśnienie w oku – co to?
Ciśnienie w oku, znane również jako ciśnienie wewnątrzgałkowe lub IOP (od ang. intraocular pressure), jest miarą nacisku wywieranego przez płyn wypełniający wnętrze gałki ocznej na jej struktury wewnętrzne. Ten płyn, zwany cieczą wodnistą, pełni funkcje utrzymywania kształtu oka, odżywiania komórek i usuwania odpadów metabolicznych.
Monitorowanie ciśnienia w oku jest istotne dla oceny zdrowia oczu i może wskazywać na potencjalne uszkodzenia nerwu wzrokowego, które mogą wpłynąć na jakość widzenia. Pomiar ciśnienia w oku odbywa się za pomocą urządzenia zwanego tonometrem i zazwyczaj jest częścią rutynowego badania okulistycznego.
Jakie powinno być ciśnienie w oku?
Ciśnienie w oku może się różnić w zależności od osoby i pory dnia. Zgodnie z zaleceniami Amerykańskiej Akademii Oftalmologii, normalne ciśnienie w oku mieści się w przedziale od 10 do 20 mm Hg. Zarówno zbyt wysokie, jak i zbyt niskie ciśnienie, mogą negatywnie wpłynąć na wzrok.
Wysokie ciśnienie w oku
Wysokie ciśnienie, znane jako hipertonia oczna, może prowadzić do uszkodzenia nerwu wzrokowego i rozwoju jaskry, co skutkuje trwałą utratą wzroku. Jakie są najczęstsze przyczyny i objawy nieprawidłowego ciśnienia w oku?
Przyczyny wysokiego ciśnienia w oku
Wysokie ciśnienie może być wynikiem nadprodukcji cieczy wodnistej w oku lub problemów z jej odpływem. Czynniki ryzyka obejmują:
- Zapalenie błony naczyniowej oka (zapalenie tęczówki)
- Urazy oczu spowodowane przez wypadki lub operacje
- Wrodzone wady utrudniające odpływ płynu z oka
- Rodzinne występowanie wysokiego ciśnienia w oku lub jaskry
- Starszy wiek, pochodzenie afroamerykańskie lub hiszpańskie
- Długotrwałe stosowanie kortykosteroidów
- Zespół dyspersji pigmentu
Objawy nieprawidłowego ciśnienia w oku
Wysokie ciśnienie w oku często nie powoduje żadnych objawów w początkowych stadiach. Regularne badania oczu są niezbędne do wykrywania zmian ciśnienia w oku, zanim dojdzie do powikłań. Objawy wysokiego ciśnienia w oku mogą się pojawić, gdy uszkodzenie nerwu wzrokowego jest już zaawansowane. Mogą to być:
- rozmyte widzenie,
- aureole wokół świateł,
- utrata widzenia w polu obwodowym lub bocznym,
- ból oka.
Jeśli doświadczasz któregokolwiek z tych objawów, niezwłocznie skontaktuj się z okulistą w celu oceny. Leczenie wysokiego ciśnienia w oku zwykle polega na stosowaniu leków w postaci kropli do oczu.
Leczenie wysokiego ciśnienia w oku
Leczenie wysokiego ciśnienia w oku ma na celu redukcję ciśnienia oraz zapobieganie uszkodzeniom nerwu wzrokowego. Terapia może obejmować:
Krople do oczu
Zazwyczaj pierwszym krokiem w leczeniu wysokiego ciśnienia w oku jest zastosowanie kropli na receptę. Krople te działają poprzez zwiększenie odpływu płynu ocznego lub redukcję jego produkcji. Należy je stosować zgodnie z zaleceniami okulisty, ponieważ nieprawidłowe używanie może prowadzić do niepożądanych efektów ubocznych, takich jak podrażnienie oczu, zaczerwienienie, a nawet zmiany w kolorze tęczówki lub rzęs, czy też problemy kardiologiczne i pulmonologiczne.
Leki doustne
Gdy krople okazują się niewystarczająco skuteczne lub są źle tolerowane, lekarz może zalecić leki doustne, które zmniejszają produkcję płynu w oku. Leki te mogą wiązać się z poważnymi skutkami ubocznymi, jak zmęczenie, zaburzenia żołądkowo-jelitowe, depresja czy kamica nerkowa, dlatego ich stosowanie musi być ściśle monitorowane przez specjalistę.
Leczenie laserowe
Procedura laserowa polega na użyciu wiązki lasera do stworzenia małych otworów w kącie przesączania, co ułatwia odpływ płynu z oka i obniża ciśnienie wewnątrzgałkowe. Zabieg trwa zazwyczaj kilka minut i jest wykonywany ambulatoryjnie, bez konieczności znieczulenia. Efekty leczenia laserowego mogą być jednak przejściowe, co może wymagać powtórnego zabiegu lub dalszego stosowania kropli do oczu.
Operacja
Operacyjne leczenie wysokiego ciśnienia w oku jest rozważane, gdy inne metody zawiodą. Operacja polega na utworzeniu nowej drogi dla płynu ocznego, aby ułatwić jego odpływ i obniżyć ciśnienie. Techniki operacyjne, takie jak trabekulektomia, gdzie tworzy się małą kieszonkę pod spojówką, lub implantacja mikroprzepływu, gdzie umieszczane są małe urządzenia wspomagające odpływ płynu, mogą skutecznie redukować ciśnienie w oku. Te metody niosą jednak ryzyko powikłań, w tym infekcji, krwawień, lub dalszego uszkodzenia wzroku.
Każdy z tych sposobów leczenia ma swoje specyficzne zastosowania i potencjalne ryzyka, dlatego decyzje o wyborze odpowiedniej metody powinny być podejmowane indywidualnie przez specjalistę, biorąc pod uwagę specyfikę przypadku pacjenta.
